Thứ Sáu, 20 tháng 9, 2013

Tiên phong Trăn trở nghề biên tập viên sách.

THÚY HÀ

Trăn trở nghề biên tập viên sách

Tuy nhiên sau một thời gian làm việc, nhiều người đã lặng lẽ bỏ nghề hoặc có đấu ở lại thì niềm hứng ban đầu cũng phai nhạt dần theo năm tháng. Đòi hỏi mỗi người phải phát huy hết năng lực giao dịch, năng lực chuyên môn, thời kì, sức khỏe. Vậy sao đứt gánh giữa đường? "Chúng tôi thấy gần như kiệt sức khi hoàn tất một cuốn sách. Tự mình lo từ đầu vào đến đầu ra.

Thuyết phục cấp trên duyệt đề tài. Ở các cửa hàng sách tư nhân tràn lan những cuốn sách ra đời dễ dãi, nội dung không chính xác, nhiều lỗi.

Gây khó khăn cho người chọn sách, gây ra một tình trạng nhũng nhiễu loạn. Nghe ngóng, tìm dịp đầu quân cho một số đơn vị làm sách có thu nhập tốt hơn mặt bằng chung.

Thứ hai, sách in ra không bán được hoặc bán được rất ít. Họ không còn chọn lọc nào khác, vì tình sách, vì niềm tự hào nghề nghiệp.

QL, một mặt không bỏ nghề biên tập, một mặt cùng bạn mở trang web kiếm các giao kèo lăng xê. Khi đó phải cùng với Ban Giám đốc giải trình, tu tạo lỗi sai. Phải lo từ khâu khai hoang đề tài, khẩn hoang bản quyền, biên tập nội dung, cùng tham gia ý tưởng ma-két, làm bìa, viết thông cáo báo chí, quảng bá (PR).

Sức ép công việc  Trong vòng vài tháng, NXB nữ giới chứng kiến sự ra đi của ba biên tập viên (BTV). Quá là bí với gia đình nào mà cả hai vợ chồng đều làm nghề biên tập.

Hằng tháng nộp tiền cho cơ quan để được phát lương. Buồn vì nhìn thấy sản phẩm mà mình máu nóng, bỏ nhiều công sức không đem lại hiệu quả. Không phải chịu nghĩa vụ tài chính trong việc sách ế, cũng chưa kết luận được sách không tiêu thụ được là do đâu, nhưng biên tập cuốn sách đó mình khôn cùng ái ngại. MN - một BTV đang làm ở NXB văn học cho biết, mỗi BTV ở nhà xuất bản cô đều giống như một nhà sách tư nhân.

Thứ nhất, bất ngờ bị Cục Xuất bản nhắc nhỏm, thổi còi vì phát hiện ra cái lỗi mẫn cảm nào đó - thường gặp với sách văn chương. Nếu không đòi được tiền bán giấy phép, BTV phải bỏ tiền túi ra nộp vào để đủ định mức doanh thu. Sách ra vẫn chưa thể thở phào. Sau nữa, nhẹ thì trao đổi, nặng nề hơn thì xung đột với bộ phận ma-két sách, thiết kế bìa, in ấn để đi đến một sự thống nhất về ý tưởng.

Cộng hai khoản đó lại, BTV vẫn chẳng thể lo nổi các phí tổn sinh hoạt ở mức sống thông thường. Hương G. Và chỉ khi ai đó cùng bất đắc dĩ mới đành lòng bỏ cuộc. Trên đây chính là một trong những câu đáp tại sao sách xuất bản càng ngày càng nhiều nhưng tìm một cuốn hay vô cùng khó, phần nhiều chỉ bình bình.

Trường hợp nặng, sách sẽ cấm phát hành hoặc đã phát hành rồi bị thu hồi. Chừng 15 năm trở về trước, của "biên tập viên sách" thật sang trọng, là mong ước vươn tới của bao nhiêu cử nhân chuyên ngành văn học, ngôn ngữ, ngoại ngữ, báo chí, xuất bản.

, Chủ yếu kiếm thu nhập trong việc cấp giấy phép cho các nhà sách tư nhân - thì NXB nữ giới vẫn là chỗ làm lý tưởng. TH tạm dừng lại để nghĩ suy chín chắn hơn về công việc, để xem mình có thể bước tiếp?  Khoảng cách giữa đòi hỏi công việc và thu nhập  Công việc BTV là vậy nhưng mức lương lại không đủ sống. "Bắt tay vào xử lý một bản thảo tôi thấy sức ép, lo lắng hơn cả làm một cuốn luận văn"- TH - một biên tập viên nay đã nghỉ việc san sẻ - "trí tuệ tôi phải làm việc ngay từ khi đề tài chưa xuất hiện cho đến khi cuốn sách mang đi phát hành.

Nhưng những người cũ vẫn ở lại. Mở cửa hàng kinh doanh, thuê một nhóm sinh viên mới ra trường "chế biến" lại từ các cuốn sách đã xuất bản thành những cuốn sách nuôi dạy con, chữa bệnh, nấu bếp dưới dạng sưu tầm, biên soạn, bán rẻ cho nhà sách tư nhân kiếm đủ định mức đầu sách, doanh thu nộp cơ quan, v. ", Một BTV phát biểu trong một cuộc họp cơ quan.

Hồ hết trong số họ đều kiêu hãnh và yêu nghề biên tập của mình. Trong quá trình đó cùng bàn bạc, thương thuyết với tác giả về từng bước nhỏ trong nội dung, cả vấn đề nhuận bút, số lượng in.

Điều đáng nói, trong đó có hai trường hợp đã công tác hơn mười năm, là những tình nhân công việc làm sách và từng nghĩ sẽ gắn bó cả thế cục đi làm cho việc biên tập sách.

Ngoài mức lương nhận theo hệ số nhà nước, các nhà xuất bản có thêm một khoản tiền nữa gọi là hệ số kinh doanh.

- Biên tập viên NXB Văn hóa thông tin đành bám vào vài nhà sách tư nhân, làm khâu trung gian - "môi giới" bản thảo. Cứ thế, BTV trẻ đến rồi đi. Dăm năm lại đây, cùng với sự ra đời của nhiều nhà sách tư nhân, đội ngũ biên tập ngày một nhiều.

BTV phải bỏ tiền túi ra tu tạo, nếu lỗi đó do người biên tập gây ra; mặc cảm vì làm liên lụy đến các bộ phận khác; làm mất niềm tin với cấp trên; và quan trọng hơn, gây ảnh hưởng xấu tới uy tín Nhà xuất bản. Để một cuốn sách đến tay bạn đọc, BTV phải làm việc quá nhiều.

Vừa cố giữ chân BTV, vừa viết báo tự do. Na ná như vậy, Nguyễn T. V. Hoàng H. Ở đây, BTV được trả lương đều đặn, không phải lo ở khâu đầu ra (phát hành). Các bạn trẻ ra trường không quá khó để xin được vào vị trí biên tập viên.

Để nuôi dưỡng ái tình nghề BTV, cô cố xoay trở bằng nhiều cách khác. Nhiều bạn mới vào nghề đối mặt với thực tiễn khó khăn của công việc và thu nhập đã chùn bước tìm một con đường khác.

Thuyết phục tác giả thực hành đề tài. So với các nhà xuất bản như Thanh niên, Văn hóa thông báo, và nhất là NXB văn học. Hay nói cách khác, giữa đòi hỏi của công việc với thu nhập là một khoảng cách rất xa. BTV tự tôn nghề cao, có phần cổ hủ thì trăn trở vậy nhưng vẫn âm thầm tìm niềm vui trong công việc mỗi ngày.

*  Suy cho cùng, cái sự buồn chán nghề của các BTV xuất phát từ tình hình xuất bản sách khó khăn nói chung. Nao nức làm việc sút giảm". Thời cơ này xem ra khó lắm, vì BTV đông mà nhu cầu biên tập ở nhà xuất bản làm ăn tốt có hạn.

Phải chuẩn bị tinh thần cho hai tình huống xấu có thể xảy ra.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét