“Đại dịch” công năng trốn đóng bảo hiểm tầng lớp: Có thể xử lý hình sự?.

Không thể là nợ  Theo chúng tôi, việc DN trốn đóng BHXH chẳng thể gọi là “nợ BHXH” được

Ông Nguyễn Hùng Oanh - Giám đốc BHXH Q. Do thế, việc DN không thực hành đúng quy định của luật pháp, chỉ có thể gọi đúng bản tính là hành vi trốn đóng BHXH. Hành vi trốn đóng BHXH cho NLĐ đã có thể xử lý hình sự được rồi. Có nghĩa là cũng phải thương lượng, hòa giải, và như vậy sẽ kéo dài”.

Xử lý hình sự được rồi  Một vấn đề nhận được nhiều quan điểm tranh biện là hành vi trốn đóng BHXH có thể xử lý hình sự được không? Theo nhiều ý kiến, hành vi trốn đóng BHXH chưa thể xử lý hình sự được, vì hiện Bộ luật Hình sự (BLHS) không có quy định về tội danh này.

Tuy nhiên, nhiều quan điểm lại quan điểm ngược lại và cho rằng hoàn toàn có thể áp dụng các điều luật có trong BLHS để xử lý hành vi trốn đóng BHXH.

Nhưng với loại hình Cty TNHH, Cty cổ phần thì khó hơn, do có sự tách bạch về tài sản. Chính thành thử, ngay trong dự thảo Luật BHXH sửa đổi, cũng đã có quy định xử lý hình sự với cá nhân chủ nghĩa vi phạm những điều cấm về đóng BHXH.

Việc DN không đóng BHXH là vi phạm pháp luật, chứ không phải là vi phạm thỏa thuận giữa hai bên. Chưa hoàn toàn đồng ý với quan điểm này, ông Bùi Huy Phong - Giám đốc BHXH Bình Dương - phân tách, luật pháp trao quyền song song cũng là nghĩa vụ cho người quản lý DN được trừ lương của NLĐ để dự BHXH.

Còn quỹ BHXH, bản tính chỉ là nơi giữ giùm khoản tiền, để khi NLĐ đủ điều kiện thì được nhận chế độ và thế tất không có quyền cho DN “nợ”. Như vậy, hoàn toàn có thể xử lý hình sự với những chủ DN này. Nếu quan niệm rằng “nợ BHXH” thì phải làm rõ ai là người cho vay (cho mượn), số tiền bao nhiêu, thời gian trả là khi nào, tiến độ trả ra sao… ngoại giả, nếu cho rằng “nợ BHXH”, thì khi kiện đòi trả BHXH, tất yếu phải ưng chuẩn quá trình dân sự.

Nhất trí với quan điềm này, Luật gia Trần Phi Đại (Cty Luật Thiện Việt - TPHCM), phân tích thêm: “luật pháp đã quy định DN phải trích từ quỹ lương lậu của DN và trích trừ lương bổng của NLĐ để dự BHXH. Nhưng BHXH hoạt động theo nguyên tắc có đóng - có hưởng, và thực tế, không một NLĐ nào được hưởng chế độ nếu DN không tham gia BHXH cho họ.

Trạng sư Hồ Nguyên Lễ - Trưởng Văn phòng Luật Tín Nghĩa, Đoàn Luật sư TPHCM - thì cho rằng, nếu một cá nhân chủ nghĩa đang dùng số tiền đã trích từ thu nhập của NLĐ để đóng BHXH cho người đó, mà không chịu nộp cho cơ quan BHXH, như vậy là có dấu hiệu phạm tội “sử dụng trái phép tài sản” theo điều 142 BLHS. Trong khi NLĐ hàng tháng vẫn bị DN trừ lương bổng của họ để tham dự BHXH. Nếu như cơ quan BHXH nào cho phép DN “nợ”, thì khi NLĐ đủ điều kiện hưởng, cơ quan này vẫn phải chi trả chế độ, rồi đòi DN sau.

Gò Vấp - TPHCM - cho rằng, với những chủ DN tư nhân, do không có sự tách bạch về tài sản giữa DN và chủ DN, nên việc chiếm dụng tiền đóng BHXH dù dùng cho DN cũng là dùng cho cá nhân chủ nghĩa. Bởi lẽ, nếu cho rằng “nợ BHXH” thì phải có người đồng ý cho “nợ”.

Họ không có quyền chối từ hoặc không đồng ý để DN không dự BHXH. Dù còn có quan điểm khác nhau về tội danh với hành vi trốn đóng BHXH, nhưng xu thế phải xử lý hình sự với hành vi này đang là nhu cầu mạnh mẽ bởi các biện pháp hành chính đã bị vô hiệu. Việc người quản lý DN không dự BHXH là có dấu hiệu phạm tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” theo điều 165 BLHS.